ÇANAKKALE İLİ TARIM İŞLETMELERİNDE KANOLA ÜRETİMİNİN YERİ VE ÖNEMİ

Özet

Türkiye’de kanola üretimi, uygulanan çeşitli destekleme politikalarına rağmen, istenilen düzeyde gelişme gösterememiştir. Buna rağmen, son 30 yıllık dönemde yağlı tohumlu bitkiler içinde birim alandan elde edilen verimde en yüksek artış kanoladan sağlanmıştır. 2020 yılında Türkiye’nin kanola ekim alanı 37989 ha, üretim miktarı da 121542 ton olarak gerçekleşmiştir. Çanakkale ili, ülke kanola üretim alanlarında %5,91, üretim miktarında ise %5,43’lük pay ile altıncı sırada yer almıştır. Bu çalışmada araştırma alanı olarak belirlenen Çanakkale ilinde Tam Sayım Yöntemine göre tespit edilen 83 tarım işletmesinden elde edilen veriler yardımıyla kanola üretimi bazı sosyo-ekonomik özellikler dikkate alınarak incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre incelenen işletmelerde; kanola ürünü bitkisel üretim deseninde %31,09’luk pay ile ilk sırada yer almakta olup, işletme başına ortalama kanola üretim alanı 84,07 da, verim 296,20 kg da, üretim değeri 604,25 TL/da olarak hesaplanmıştır. Yapılan araştırmada kanola üretiminde en önemli destekleme unsuru olarak görülen fark desteği uygulamasının ürünün üretim değerini %27,49 oranında artırdığı tespit edilmiştir. Ülke genelinde olduğu gibi araştırma alanında incelenen işletmelerde mevcut sermaye varlığının tarımsal üretim için yeterli olmadığı görülmüştür. Anket uygulanan işletmelerde yabancı sermaye kullanım oranı %26,51 olarak belirlenmiştir. Çanakkale ilinde kanola üretiminin artırılabilmesi için öncelikli olarak üreticilerin desteklerden faydalanması sağlanmalı, üretimin sulu şartlarda yapılması, sertifikalı tohumluk kullanımına önem verilmesi gerekmektedir. 2018-2020 döneminde 0,50 krş/kg olan uygulanan fark desteği birim fiyatının ise günümüz şartlarına uygun olarak belirlenmesi, üretim alanlarına ve üretim miktarına olumlu yönde yansıyacaktır