SÜT SIĞIRCILIĞI FAALİYETİNDE İŞLETME BÜYÜKLÜĞÜNÜN SÜT VERİM MİKTARI, ÜRETİM DEĞERİ VE KARLILIK DÜZEYİ ÜZERİNE ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Özet

Hayvansal ürünler ticaretinde ve ülkelerarası rekabet bağlamında hayvan başına elde edilen verim miktarı, üretilen ürünün maliyeti ve karlılık derecesi önemli rol oynamaktadır. İşletme büyüklüğü bu aşamada hayvansal üretim işletmelerinin karlı bir şekilde üretim yapmasında etkili olmaktadır. Bir hayvansal üretim işletmesinin hem verim hem de maliyet avantajına sahip olabilmesi için belirli bir işletme büyüklüğüne sahip olması gerekmektedir. Bu çalışmada; süt sığırcılığı faaliyetinde bulunan 141 işletme küçük, orta ve büyük olmak üzere 3 büyüklük grubunda değerlendirilerek üretilen sütte sağmal inek başına verim miktarı, süt üretim değeri ve birim süt başına karlılık düzeyleri dikkate alınarak analiz edilmiştir. İncelenen süt sığırcılığı işletmelerinde ortalama sağmal inek varlığı 4.87 baş olarak belirlenmiştir. Araştırmada; süt sığırcılığı işletmelerinde sağmal inek başına ortalama verim 5405.9 lt/laktasyon/baş olup, en yüksek verim (5671.1 lt/laktasyon/baş), sağmal inek başına süt üretim değeri (2778.84 ABD$/baş) ve litre başına en yüksek kar (0.05 ABD$) büyük grupta yer alan süt sığırcılığı işletmelerinden elde edilmiştir. Yürütülen çalışma işletme büyüklük grupları arasında sağmal inek başına bir laktasyon döneminde elde süt miktarı bakımından %5 düzeyinde istatistiki bakımdan anlamlı bir fark olduğunu ortaya koymuştur. Araştırma sonuçları incelenen işletmelerde tarımsal örgütlenmenin oldukça zayıf olduğunu, örgütlü yapıya sahip süt sığırcılığı işletmelerinin ise sütü daha yüksek birim fiyattan sattığını ve litre başına daha yüksek kar elde ettiklerini ortaya koymuştur. Araştırma bulguları süt sığırcılığı işletmelerinde üreticilerin ekonomi ilkelerine uygun olarak, diğer bir ifade ile rasyonel bir şekilde, işletmelerini yönettiklerini ortaya koymuştur. İncelenen işletmelerde büyük işletme olmanın avantajlarından yararlanabilmeleri için işletme sahiplerinin; uygun faizli krediye kolay ulaşımı yanında, girdi temini ve ürün pazarlaması konusunda mutlaka aktif bir şekilde tarımsal örgütlenmeye gitmeleri, üretimde modern tarım tekniklerini kullanmaları, hem genel hem de mesleki eğitim düzeylerini yükseltilmeleri gerekmektedir.