ATASAL POPÜLASYON BÜYÜKLÜĞÜNÜN Thlaspicerasas F. K. MEYER TÜR KOMPLEKSİNDE TÜR SAYISINA ETKİSİ VE BU TÜRLERİN BİYOİKLİMSEL TERCİHLERİ

Özet

Yaklaşık 75 taksonla temsil edilen Thlaspi L. cinsinin sistematiği, 351 Brassicaceae cinsi arasında en tartışmalı olanlardan biridir. Schulz'dan etkilenen Meyer, Thlaspi cinsini 11 farklı cinse ayırmıştır. Bu cinslerden biri olan Thlaspicerasas F. K. Meyer, daha sonra Noccaea cinsi altında bir tür kompleksi olarak kabul edilmiştir. Bu tür kompleksi dokuzu Türkeye’ye endemik olan toplam 11 türden oluşmaktadır. Sınıflandırmada sıklıkla kullanılan meyve karakterindeki konvergensin ve varyasyonun varlığı toplam tür sayısı hakkında tartışmalara neden olmaktadır. Bu çalışmada Bayesian İstatistiksel Metoduna dayalı BPP tür sınırlandırma programı tür sınırlandırma çalışmaları için kullanılmıştır. Çekirdek DNA’sına ait Internal Transcribed Spacers (ITS) ile plastid DNA’sına ait trnL-F ve trnQ-5'rps16 moleküler belirteçleri kullanılarak tür sınırlandırma çalışmaları üç farklı senaryo (Küçük, orta ve büyük atasal popülasyon büyüklüğü) altında incelenmiştir. Ayrıca biyoklimatik veriler (19 biyoklimatik verinin yanı sıra aylık en düşük, ortalama, en yüksek sıcaklık değerleri ve aylık ortalama yağış miktarları) kullanılarak türlerin biyoklimatik tercihleri tespit edilmiştir. Tür sınırlandırma çalışmalarında küçük atasal popülasyon büyüklüğü modeli altında gerçekleştirilen çalışmalara göre 0.63 ardıl olasılık değeri ile tür kompleksi altı türden oluşmaktadır. Orta atasal popülasyon büyüklüğü modeline göre ise 0.78 ardıl olasılık değeri ile üç farklı türün varlığı tespit edilmiştir. Büyük atasal popülasyon büyüklüğü modeli ise 1.00 ardıl olasılık değeri ile kompleksin sadece tek bir türden oluştuğunu göstermiştir. Türlerin biyoklimatik isteklerini belirlemeye yönelik çalışmada ise Noccaea huber-morathii (F.K.Meyer) Al-Shehbaz türünün daha soğuk ve nemli alanları tercih ederken Noccaea meyerii (F.K.Meyer) Al-Shehbaz türünün daha kuru ve sıcak alanları tercih ettiği tespit edilmiştir.