AR-GE PROJELERİNİN SEÇİM SÜRECİNDE BULANIK TOPSİS YAKLAŞIMI: BİR ÜRETİM İŞLETMESİ ÖRNEĞİ

Özet

Ar-Ge projeleri yeni ürünlerin oluşturulması için yapılan yaratıcı ve sistematik çalışmalardır. Yatırım kararı sayılabilecek nitelikteki uzun dönemli ve stratejik projelerin dışında siparişe dayalı ya da proje tipi üretim yapan işletmelerde dönemlik Ar-Ge projelerinin önceliklendirmesi yöneticiler için önem taşımaktadır. Proje önceliklerinin belirlenmesinde birçok algoritma ve yöntem bulunmaktadır. Kişisel görüşlere dayalı ve belirsizlikler içeren önemli ve hassas kararların verildiği süreçlerde, bulanık mantık destekli yöntemlerin kullanımı daha gerçekçi ve etkin sonuçlar vermektedir. Bu çalışmada Ar-Ge projelerinin seçim ve önceliklendirme süreci için karara etki edebilecek tüm kriter ve alt kriterler işletme yöneticileri ve bölüm çalışanlarından oluşan bir ekip ile belirlenmiştir. Karar sürecinde 5 adet Ar-Ge projesi ve 12 adet proje değerlendirme kriteri bulunmaktadır. Oluşturulan 5 kişilik ekibin karar sürecindeki etki düzeylerini belirlemek için ekip üyeleri arasından seçilen 2 kişilik Karar Verici Değerlendirme Kurulu(KVDK)’na anket uygulanmıştır. Bulanık mantığın temel işlemleri Bulanık AHP algoritmasına göre yapılmış ve her bir karar vericinin karar süreci için ağırlığı hesaplanmıştır. Karar verici etki düzeyinin karar sürecine yansımasını değerlendirmek için karar vericilerin eşit etki düzeyi için de karar süreci sonuçları elde edilmiştir. Bulanık TOPSİS yöntemi ile her iki karar verici etki düzeyi seti için işletmenin dönemlik Ar-Ge projelerinin önceliklendirilmesi yapılmıştır. Çalışmanın, bulanık çok kriterli karar verme yaklaşımı ile Ar-Ge projelerini önceliklendirme sürecini güçlendirdiği görülmüştür.