Beyaz Yakalı Çalışanlarda Mükemmeliyetçilik ve Tükenmişlik Arasındaki İlişkide Psikolojik Dayanıklılığın Aracı Rolü

Özet

Bu araştırmanın amacı, beyaz yaka çalışanlarda mükemmeliyetçi özellikler ile tükenmişlik arasındaki ilişki ve bu ilişkide psikolojik dayanıklılığın aracı rolünü incelemektir. Bu doğrultuda üretim planlama, üretim yönetimi, kalite yönetimi ve kontrol, iç denetim, Ar-Ge, bakım onarım, pazarlama gibi alanlarda çalışan kişilere bir çevrim içi anket platformu olan Google Forms aracılığı ile ölçekler ulaştırılmış ve çalışmanın verileri toplanmıştır. Araştırmada Sosyodemografik Özellikler ve Veri Formu, Conor- Davidson Psikolojik Sağlamlık Ölçeği, Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi için betimleyici istatistikler, Pearson korelasyon analizi ve bir grup tekli ve çoklu regresyon analizi uygulanmıştır. Bu analizlerden elde edilen bulgulara göre, ailesel beklentiler alt boyutu hariç, uyumsuz mükemmeliyetçilik alt boyutları ile tükenmişliğin her iki alt boyutu (duyarsızlaşma ve duygusal tükenme) arasında pozitif yönde korelasyon ilişkisi olduğu görülmektedir. Uyumlu mükemmeliyetçilik alt boyutlarından düzen, duygusal tükenme ile negatif yönde, kişisel standartlar alt boyutu ise duyarsızlaşma ile pozitif yönde korelasyon ilişkisine sahiptir. Ayrıca, bulgular psikolojik dayanıklılığın, uyumsuz mükemmeliyetçilik ve tükenmişlik arasındaki ilişkide kısmi aracılık etkisini ortaya koymaktadır. Sonuçlar değerlendirildiğinde, mükemmeliyetçi özelliklerin uyumlu ve uyumsuz mükemmeliyetçilik olmak üzere iki boyutta ele alınmasının, tükenmişlik kavramını anlamada daha detaylı veri sağlayacağı ve psikolojik dayanıklılık gibi tükenmişliğe tampon etkisi yaratabilecek kavramların ele alınmasının önemli olduğu düşünülmektedir.