İpliği Boyali Gömleklik Kumaşlarda Renk Tasarımı: Yapısal ve Estetik Yaklaşımlar
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.18033976Anahtar Kelimeler:
ipliği boyalı kumaş, renk algısı, örgü tipi, dokuma tasarımı, Estetik EtkileşimÖzet
İpliği boyalı dokuma kumaşlarda renk tasarımı, tekstil tasarım sürecinin hem teknik hem de estetik boyutlarını bütünleştiren çok katmanlı bir olgudur. Kumaş yüzeyinde algılanan renk, yalnızca pigment veya boyarmadde kaynaklı bir etki olmayıp; ipliğin yapısal özellikleri, büküm yönü, örgü tipi, dokuma sıklığı ve yüzey topografyasıyla doğrudan ilişkilidir. Bu çalışmada, gömleklik kumaşlarda renk–örgü–desen etkileşimi kavramsal bir bakış açısıyla ele alınmış; renk planlamasının yapısal, optik ve algısal temelleri bütüncül biçimde değerlendirilmiştir. Renk algısının temel bileşenleri olan ton (hue), değer (value) ve doygunluk (chroma), iplik geometrisi, örgü yapısı ve dokuma parametreleriyle ilişkilendirilerek yüzeydeki görsel derinlik, parlaklık ve kontrast etkileri tartışılmıştır. Çalışma, dokuma tasarımında renk kararlarının yalnızca estetik bir seçim değil, aynı zamanda yüzey geometrisiyle tanımlanan bir yapısal problem olduğunu vurgulamaktadır. Bu bağlamda, ipliği boyalı gömleklik kumaşlarda renk tasarımına yönelik yapısal–estetik temelli bir planlama yaklaşımı önerilmekte; tasarımcının teknik bilgiyle estetik duyarlılığı bir araya getirebildiği bir karar sistemi ortaya konulmaktadır.
Referanslar
Aksoy, S., 2018. Dokuma kumaş tasarımlarında renk, doku ve desen ilişkileri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Başaran, F., Keşikci, N., 2020. Desen ve yüzey tasarımında renk örgü uyumu. Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, 30(2): 145–154.
Başer, E., 2023. Dokuma Kumaş Tasarımı ve Teknolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
Başer, G., 2023. Structural and aesthetic design of woven fabrics. Tekstil ve Mühendis (Journal of Textiles and Engineer), 30(2): 45–58.
Chevreul, M.E., 1839. The Principles of Harmony and Contrast of Colours. London: Henry G. Bohn.
Choo, S., Kim, Y., 2003. Effect of colour on fashion fabric image. Color Research and Application, 28(3): 221–226.
Color and Style, 2025. (https://en.color-style.com/compatibility/), (Erişim Tarihi: 01.10.2025).
Dickinson, K., 2011. The use of colour in textile design. In R. Sinclair (Ed.), Textiles and Fashion: Materials, Design and Technology. Cambridge: Woodhead Publishing, pp. 171–187.
Ellis, M., 1951. Colour Perception in Woven Textiles. Manchester: Textile Institute.
Fairchild, M.D., 2013. Color Appearance Models (3rd ed.). Hoboken, NJ: Wiley–IS&T.
Fletcher, K., Tham, M., 2019. Earth Logic: Fashion Action Research Plan. London: The J. J. Charitable Trust.
Goswami, B.C., Martindale, J.G., Scardino, F.L., 2004. Textile Yarns: Technology, Structure and Applications. Cambridge: Woodhead Publishing.
Güzel, H., 2022. (https://medium.com/technical-library/renk-teorisi-ve-tasar%C4%B1m-a0b86fa97eea), (Erişim Tarihi: 01.10.2025).
Halaçeli, H., 2015. Dokuma kumaş tasarımında yaratıcılık için bir yöntem önerisi. Yedi Dergisi, 13(14): 59–68.
Hunt, R.W.G., Pointer, M.R., 2011. Measuring Colour (4th ed.). Chichester: Wiley.
Igoe, E., 2021. Textile Design Theory in the Making. London: Bloomsbury Academic.
Itten, J., 1970. The Elements of Color. New York: Van Nostrand Reinhold.
Kothari, V.K., 2008. Textile Design: Principles, Advances and Applications. Cambridge: Woodhead Publishing.
Laitala, K., Klepp, I.G., Henry, B., 2021. Functional and aesthetic requirements of shirt fabrics. Clothing and Textiles Research Journal, 39(4): 275–288.
Mathur, K., Seyam, A.F.M., 2000. Color and weave relationship in woven fabrics. Textile Research Journal, 70(5): 405–412.
Özgen Keleş, B., Yılmaz, E., 2019. Dokuma Teknolojileri ve Uygulamaları. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Uğurlu, H., 2018. Dokuma kumaşlarda renk, doku ve desen uygulamaları üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Isparta.
Warp and Weave, 2025. https://warpandweave.com/color-mixing-handweaving-fundamentals-scale/), (Erişim Tarihi: 01.10.2025).
Watson, W., 2005. Textile Design and Colour (7th ed.). Manchester: Textile Institute.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 EJONS Uluslararası Matematik, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
