Üniversite Öğrencilerinin Kozmetik ve Kişisel Bakım Ürünlerine İlişkin Tutumları: Sistematik Derleme
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14227755Özet
Çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin kozmetik ve kişisel bakım ürünlerine ilişkin tutumlarının belirlenmesidir. Bu çalışma sistematik derleme niteliğindedir ve Ocak-Mart 2024 tarihleri arasında Türkçe ve İngilizce dizinler taranarak yapılmıştır. Tarama için Türkçe “üniversite öğrencileri, öğrenciler, kozmetikler, kozmesötikler, kişisel bakım ürünleri ve tutum” kelimeleri kullanılmış, İngilizce olarak ise “university student, student, cosmetics, cosmeceuticals, personal care products, attitude” kelimeleri kullanılarak tarama çalışmaları tamamlanmıştır. EbscoHost, PubMed, Ulakbilim ve Science Direct veri tabanları taranmıştır. Çalışma kapsamına 2014-2024 yılları arasında bu veri tabanlarında yayınlanmış ücretsiz, tam metin makaleler dahil edilmiştir. Veri toplama aşamasında 2033 çalışmaya ulaşılmış; 2014-2024 yıllarında yayımlanmış araştırma kriterlerine uyan sekiz çalışma değerlendirmeye alınarak veriler tablo şeklinde sunulmuştur. Kapsama alınan çalışmalarda üniversite öğrencilerinin kozmetik ve kişisel bakım ürünlerine ilişkin tutumları tanımlanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre öğrenciler arasında kozmetik ve kişisel bakım ürünlerinin yaygın kullanıldığı, öğrencilerin kozmetik ve kişisel bakım ürünlerine ilişkin tutumlarının; bu ürünlere yönelik bilgi düzeyleri, yaşanılan yer ve ekonomik durum, yan etkiyle karşılaşma durumundan etkilendiği saptanmıştır. Bireyler kozmetik ve kişisel bakım ürünlerini yaygın bir şekilde kullanırken olumlu tutum gerçekleştirmesine karşın yan etki gelişmesi durumunda tutumları olumsuz olarak etkilenmiştir ve bu düzeyle yapılan çalışmalarda bilgi düzeyi eksikliği vurgulanmıştır. Araştırma sonuçları göstermektedir ki kozmetik ürün kullanımı günümüzde katlanarak artmakta olmasına karşın güvenli içerik konusunda üniversite öğrencilerinde bilgi eksikliği yan etki gelişmesine yönelik bireylerde olumsuz tutumlar oluşturmaktadır.
Referanslar
AlRadini, F., El-Sheikh, A., Bin Jamaan, N., Hushan, H., Binhuwaimel, W., Alhedaithy, F., & Alanzi, S. (2021). Prevalence of Over-the-Counter Cosmeceutical Usage and the Impact of a Health Education Intervention in Female Saudi University Students. Clinical, cosmetic and investigational dermatology, 14, 1867–1877. https://doi.org/10.2147/CCID.S349440
Azak Sungur, S , Sözen Şahne, B , Yeğenoğlu, S . (2018). Kozmetik Ürünlerin Tarihçesi, Ürün Tanıtımlarının Yasal Durumu ve Tüketici Davranışı Açısından Değerlendirilmesi . Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi , 8 (3) , 191-197 . DOI: 10.31020/mutftd.432259.
Balkış, P., Barış, G. (2013). Erkekler ve Kişisel Bakım: Türk Erkeklerinin Kozmetik Ürünleri Tüketme Eğilimleriyle İlişkili Değişkenler, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 11, 91-116.
Brzóska M, Borowska S. Metals in cosmetics: implications for human health. Journal of Applied Toxicology. 2015;35(6):551-72. DOI: 10.1002 / jat. 3159.
Dalziel, R.C., Sharp, K. (2023). The effect of variety seeking andstatus consumption on generation Y consumers’ attitude toward beauty products:The mediating role of innovativeness. Innovative Marketing , 19(1), 208-219. DOİ:10.21511/im.19(1).2023.18
Desmedt, B., Courselle, P., De Beer, J. O., Rogiers, V., Grosber, M., Deconinck, E., & De Paepe, K. (2016). Overview Of Skin Whitening Agents With An İnsight İnto The İllegal Cosmetic Market İn Europe. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 30(6), 943-950.
Ertürk Y.D. (2021). Sosyal psikoloji ortak ders. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi; http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/kok/sosyal_psikoloji_u105.pdf (E.T. 04.01.2024)
Gırısh K., Vasundara K., Jyothı R., Vıjayamathy A. (2022). Knowledge And Practıce Towards Cosmetıcs And Theır Adverse Reactıons Among Undergraduate Medıcal, Pharmacy, And Physıotherapy Students. Asian Journal of Pharmaceutical and Clinical Research, 15(9), 118–122. https://doi.org/10.22159/ajpcr.2022.v15i9.45429
Gümüş, S., (2013). Günümüz Kozmetik Ürün Televizyon Reklamlarının Tüketici Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkilerinin İstanbul Bağlamında İncelenmesi, Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, 8(3), 16-36.
Hart, L. B., M. Lightsey, M., Johnson, K. Golder, J., Vassy, M., Sundstrom, B. (2022). A Comparison Of Personal Care Product Use Between Undergraduate Students Attending Military And Non-Military Universities: Possible İmplications For Exposure To Endocrine-Disrupting Chemicals, Journal of Hazardous Materials Advances, 7, 1-10, https://doi.org/10.1016/j.hazadv.2022.100117.
Husain K. A. (2019). Survey On Usage Of Personal Care Products Especially Cosmetics Among University Students İn Saudi Arabia, J Cosmet Dermatol, 18, 271– 277. https://doi.org/10.1111/jocd.12773
Kaymak, Y., Tırnaksız, F. (2017). Kozmetik Ürünlere Bağlı İstenmeyen Etkiler, Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı, Ankara.
Martin, S. (2017), “Beauty Salon And Spa İndustry in India: Trends & Opportunities [2012-17]”, Daedalresearch, https://www.daedal-research.com/consumer-retail/indian-beauty-salonand-spa-industry-trends-opportunities-2012-2017 (E.T. 29.11.2022).
Nayak, M., Ligade, V. S., Prabhu, S. S. (2023). Awareness Level Regarding Adverse Reactions Caused by Cosmetic Products among Female Patients: A Cross-Sectional Study. Journal of Cosmetic Dermatology, 22(9), 2512–2519. https://doi.org/10.1111/jocd.15734
Özden, S., Saygılı, M., & Sütütemiz, N. (2019). Kozmetik ürünlerin tüketiminde sağlık bilincinin rolü. XI. IBANESS, Tekirdağ, 791-802.
Özkan, K., Özözen Danacı, M., Çetin, Z. (2019). Gebelik Fizyolojisi ile Kozmetik Ürünler ile Kişisel Temizlik, Bakım Ürünlerinin Etkileşimi ve Teratojenik Açıdan Değerlendirilmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 6(3), 276-286. https://doi.org/10.21020/husbfd.606508
Sade G, Özkan H. (2020). Kozmetik Ürünlerdeki Bazı Kimyasalların Gebe, Fetüs ve Yenidoğan Sağlığına Etkisi, The Journal of Gynecology - Obstetrics and Neonatology, 17(3), 473-477. DOI: https://doi.org/10.38136/jgon.639944
Samson, J., F., Philip, M., Arjun, C., Varadan, S. (2017). Trends in Awareness and use of Cosmetics among Medical Students –A Study from a Medical College in South Kerala, India, International Journal of Contemporary Medical Research, 4(6):1415-1417.
Sankaranarayanan, K. G., Mekoth, N. (2014). Cosmetıc Consumptıon Pattern Among Male College Students: A Cluster Analytıc Segmentatıon Approach, Internatıonal Journal Of Research In Commerce & Management, 5 (9), 5-11. ISSN 0976-2183
Sarı, C. (2021). Gebelikte Kişisel Bakım ve Kozmetik Ürün Kullanımı ile Fetal Sağlık İlişkisi. Turkish Journal of Family Medicine Primary Care, 15(3), 633-638.
Şen, N., Öcel, Y. (2021). Marka İlişkisi Kalitesi Düzeyinin Ağızdan Ağıza İletişim Üzerine Etkisi: Kozmetik Sektörü Üzerine Bir Uygulama, Journal of Academic Approaches, 12(2), 251-256.
Tavşancıl E. (2018). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. 6. Basım. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
Ticaret Bakanlığı. (2024). Kozmetik Sektörü Raporu, E.T. https://ticaret.gov.tr/data/5b87000813b8761450e18d7b/Kozmetik%202023.pdf
Udayanga L., Subashini N., Udugama M., Silva P., Ranathunge T. (2024). Knowledge, Perceptions, and Consumption Behaviour of Cosmetics among Undergraduates of Sri Lanka: A Descriptive Cross-Sectional Study. Front. Public Health 11:1184398. Doi: 10.3389/Fpubh.2023.1184398
Ünalmış, M. (2020). Kozmetikte yeni trend: Spor kozmetikleri. Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, 2(2), 135- 146.
Vigan, M., Castelain, F. (2014). Cosmetovigilance: definition, regulation and use in practice. Eur J Dermatol. 24(6), 643-649. DOI: 10.1684 / ejd.2014.2493.
Yaşar Ö, Akdeniz Ş. (2020). Kozmetikler ve kişisel bakım ürünlerinin sağlığa olumsuz etkileri ve hemşirenin rolleri: Literatür derleme. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(3), 118-125.
Yıldırım, Y. (2016). Tüketicinin Satın Alma Karar Sürecinde Bilgi Kaynakları ve Güvenirlikleri: Referans Grubu Olarak Yakın Çevrenin Etkisinin İncelenmesi, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 214-231
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
