Kültürel Antropoloji ile Yeni Müzecilik Deneyimi: Yüz Yapılandırma Çalışmalarının Dünyada ve Türkiye’deki Örnekleri; ‘Dar’ülmülk Selçuklu Hanedanları Sergisi (2023)’
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10814347Anahtar Kelimeler:
Yüz yapılandırma, Deneyim odaklı müzeler, Yüz canlandırma sergileriÖzet
Toprak altında bulunmayı bekleyen ve asırlar sonra yeniden gün ışığıyla buluşan kafatasları bilim adamları ve müzecilerin çalışmaları ile yeniden canlanmaktadır. Kimilerine göre sadece eğri büğrü, kırılmış ya da tanınmaz halde olan bu kafatasları gün yüzüne çıktığında müzecilerin elinde gerçek hikayeleri yeniden başlar. Gelişen teknolojinin sağladığı imkanlar ile bu yüzleri incelemek ve anlamlı bir şekilde günümüze taşımak artık mümkündür. Yüz yapılandırma/etlendirme/yüzlendirme (facial reconstruction) yöntemleri dünyada adli tıp alanında oldukça yaygın olarak kullanılan yöntemlerdir. Facial reconstruction, Re-construction, yüzlendirme adı ile bilinen yüz yapılandırma dünyada müzebilim alanında bir numara öncelikli alan olarak kabul edilmektedir. Yüz yapılandırma çalışmalarına neden ihtiyaç vardı? Yüz yapılandırma teknikleri bütün dünyada sel deprem, yangın gibi doğal afet kurbanlarının yüzlerinin yapılandırılması için kullanılmaktadır. Müzeler için yüz yapılandırma çalışmaları uzun zaman önce ölmüş bir insanın yüzünü mevcut kemiklerinden yola çıkarak yeniden inşa etmek anlamında kullanılmaktadır. Yüzü tanıma kimliklendirme amacı ile adli tıp anabilim dalında sıklıkla kullanılmaktadır. Müze/Üniversite/Özel Tüzel Kurumlar/Şirketler Tarihi önemi bulunan kişiler, geçmişte yaşamış insanların yüzlerini, neye benzediğini tespit için kullanmaktadır. Müzeler bu alanla gelişen teknolojiyi kullanmak istemeleri ile müze sergilemelerinde 2000 yılından bu yana hazırlanan projeler de yüz yapılandırma karşılaşmaktayız. Müzelerin envanterler de höyük, mezar, saraylardan çıkmış çok sayıda iskelet bulunmaktadır. İskelet ve özellikle de kafatasları insanların ilgisini uyandırmaktadır. Kime benzemektedir. Kimlerdendir. Müzeye gelenler bu yeni gelişmeleri deneyim odaklı günümüz sergilerinde görmek istemektedir.
Referanslar
Demircan, Kadir. (2004). “Geçmişle Yüzleşmek”. Bilim Teknik Dergisi. Mart
Erbay, Fethiye. (2009). Müze Yönetimini Kurumsallaştırma Çabası (1984-2009). İstanbul: Mimarlık Vakfı Enstitüsü,
Erbay, Nuri Özer. (2018): “Azerbaycan Bakü, Devlet Üniversitesi Müzeleri Koleksiyonu”. Unimuseum 1. 2 51-56.
Erbay Mutlu, (2021). Egyptian Woman Leader Mummies Hairs and Facial Reconstruction Projects. Ministry of Culture and Sport of the Republic of Kazakistan, Museum ESIK, 2.ECIK International Scientific and Practical Conference Congress Book, pp. 206-214.Kazakhstan (Tam Metin Bildiri) (Yayın No:7528472)
Erbay Mutlu, (2019). Facial Reconstruction Methods in the World. Ereğli International Science and Academic Congress, INSAC Proceeding Books, 1(1), Ereğli, pp.159-164. (Tam Metin Bildiri/ Sözlü Sunum) (Yayın No:4992421)
Erbay Mutlu, (2020)., Müzelerde Yüz Yapılandırma Teknikleri, EFE Akademi Yayınları, Basım sayısı:1, ISBN:978-625-7729-78-9, Türkçe (Bilimsel Kitap), (Yayın No: 6905182), İstanbul
“Facial Reconstruction Experts Release Digital 3D Images of Robert the Bruce”. 3D Print. Web. 19.11.2016.
Hindley, N. (2006): “Risk Factors for Recurrence of Maltreatment: A Systematic Review”. Pubmed. 91. 9 744–752.
Kirman, Rüştü. (1999). “Türk Toplumuna Özgü Fasiyal Yumuşak Doku Kalınlıkları”. İstanbul: T.C. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü Basılmamış D.T.
Knapton, Sarah. (2020). “Face Of Robert The Bruce Reconstructed Showing Scottish King Had Leprosy”. The Telegraphy. Web. 2 Ocak
Krogman ve İşcan M. Y. (1989): “Reconstruction of Life from the Skeleton”. Amerikan Journal of Human Biology 3. 2 2-11.
Lorenzi, Marco and Xavier Pennec. (2014): “Efficient Parallel Transport of Deformations in Time Series of Images: from Schild’s to Pole Ladder”. Journal of Mathematical Imaging and Vision 50. 1-2 5-17.
Lorenzi, Marco, Nicholas Ayache, Giovanni B. Frisoni, and Xavier Pennec. (2013): “LCC-Demons: A Robust and Accurate Symmetric Diffeomorphic Registration Algorithm”. NeuroImage, 81. 1 470-483.
Lorenzi Marco and Xavier Pennec Geodesics. (2013): “Parallel Transport & Oneparameter Subgroups for Diffeomorphic Image Registration”. International Journal of Computer Vision 105. 1-2 111-127.
Mc.Phee, P. Vrises Politiques. (2012): “Crises Medicales Dans La Vie De Maximilien Robersperre, 1790-1794” Annales Historiques De La Revolution Française 371. 1 371.
Musman Hüseyin, Türkiye Selçukluları Konya Hanedan Türbesindeki Naaşların Tanzimi, Projesi Kültür Bakanlığı,2023 yılında yayınlandı.
Sage, Adam (2013). “Unmasked at Last: Robespierre, Architect of The Terror and Victim of The Guillotine”. The Sunday Times. 36. 1
Selçuklu Devleti Sultanları Kemikleri Tasnifi yapıldı 01.02.2024 - 15:51 Son Güncelleme : 01.02.2024 - 15:55 Haberler – DHA, Konya)
Sever, Muhammed. “Adli Antropoloji Yeniden Yüzlendirme Çalışmalarında Mevcut Yumuşak Doku Kalınlıklı Cetvellerinin Türkiye’de Uygulanabilirliği”. Ankara: Ankara Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü Antropoloji Anabilim Dalı YLT. 2007.
Yonuk, Aysun Altınöz. (2014) “Forensic Art: Facial Reconstruction, Adli Sanat, Yeniden Yüzlendirme”. Akdeniz Sanat Dergisi. 7. 13.
Wilkinson, Dr. Caroline. (2013) Forensic Facial Reconstruction. Cambridge: Cambridge Üniversity Press,
“Aşırı Gerçekçi Heykelleriyle Ağızları Açık Bırakan Heykeltıraş Murat Daşkın’ın Birbirinden Güzel Çalışmaları”. Onedio. Web. 15.10.2020(Çevrimiçi Kaynaklar)
“Bülent İşcan”. Trendsetter İstanbul. Web. 10.09.2020 (Çevrimiçi Kaynaklar)
Ceurstemont, Sandrine; Stonehenge Man: not just a pretty face, NewScientist, https://www.newscientist.com/article/dn24811- stonehenge-man-not-just-a-pretty-face/,2014
“Elisabeth Daynes Sculptor”. Science Photo. Web. 12.08.2020 (Çevrimiçi Kaynaklar)
Haber Masası, Mustehak, 4 Mart; http://gazetemustehak.com/sanatcioscar-nilsson-binlerce-yil-once-yasayan-insanlarin-inanilmaz-gercekciheykelleri-yaratiyor/2020 (Çevrimiçi Kaynaklar)
“Is This The Face of an Ancient Amazon Female Warrior”. Siberian Times. Web. 20.10.2020
“Jennifer Mann”. Jennifer Mann. Web. 10.09.10. (Çevrimiçi Kaynaklar)
Liesowska, Anna.’’Is this the face of an ancient Amazon, female Warrior’’, The Siberian Times, 06 February; https://siberiantimes.com/science/casestudy/features/f0055-is-this-theface-of-an-ancient-amazon-female-warrior/?comm_order=best,2015(Çevrimiçi Kaynaklar)
Mann, Jennifer . Website by Munatha Design, Melbourne, 2018, Amerika, http://jennifermann.com.au/2018
Onedio. ‘’Aşırı Gerçekçi Heykelleriyle Ağızları Açık Bırakan Heykeltraş Murat Daşkın’ın Birbirinden Güzel Çalışmaları’’, https://onedio.com/haber/asiri-gercekci-heykelleriyle-agizlari-acikbirakan-heykeltiras-murat-daskin-in-birbirinden-guzel-calismalari779015,2017 (Çevrimiçi Kaynaklar)
Plailly. Philippe .’’ Science Photo Library, SciencephotoLibrary, Website, Elizabet Daynes,England’’. https://www.sciencephoto.com/media/601021/view/elisabeth-daynessculptor,2020
“Sanatçı Oscar Nilsson Binlerce Yıl Önce Yaşayan İnsanların inanılmaz Gerçekçi Heykellerini Yaratıyor”. Gazete Müstehak. Web. 12.08.2020 (Çevrimiçi Kaynaklar)
Trendsetterİstanbul. ‘’Bülent İşcan’’, http://www.trendsetteristanbul.com/bulent-iscan/2013 14. “Yılmaz Büyükerşen Balmumu Heykeller Müzesi”. Hürriyet. Web. 10.09.2020 15. “Yılmaz Büyükerşen Görüşme’’, Eylül 2020 (Çevrimiçi Kaynaklar)
Faydalanılan web siteleri
https://polisdergisi.pa.edu.tr/antropoloji-ve-kimliklendirme-1070-haber
https://arkeofili.com/genetik-dizilimi-yapilan-en-eski-modern-insanin-yuzunu-gorun/
https://youtu.be/qnLYspD0hOY?si=Vm2EihfNS5z8tPTL
https://youtu.be/hLUyg79_jDc?si=FqXVaJSyo6ljAras
(Trakyanet haber, Traklar, 28 Şubat 2018)
https://arkeofili.com/antik-dna-neolitik-donem-aile-agacini-ortaya-cikardi/
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
