DİYABETİK VE/YA OBEZ BİREYLERİN KANSERE BAKIŞ AÇILARI

Özet

Amaç: Aile hekimliği ve İç Hastalıkları polikliniğine başvuran obez veya diyabetli bireylerin artmış kanser riskleri hakkında farkındalıklarını değerlendirmek Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Mart 2021-Haziran 2021 tarihleri arasında İstanbul Medeniyet Üniveristesi Aile hekimliği ve İç Hastalıkları polikliniğine başvuran Tip 2 Diyabet tanısı veya obezitesi olan 500 hasta dahil edildi ve kesitsel olarak incelendi. Yüz yüze görüşme yöntemiyle araştırmacı tarafından yöneltilen, artmış kanser risk farkındalığı ve kanser tarama testleri hakkındaki bilgi düzeyi, tutum ve davranışlarını değerlendirmek amacıyla literatür eşliğinde hazırlanan anket soruları dolduruldu. Hastaların sosyodemografik özellikleri ve antropometrik ölçümleri alındı. Bulgular: Çalışmamızda 346 kadın, 154 erkek katılımcı bulunmaktaydı. Katılımcılardan 81 (%16,2) kişi normal veya az kilolu, 419 (%83,8) kişi obez idi. Katılımcılardan 339(%67,8) kişi diyabet tanılıydı. Kadınların gaitada gizli kan baktırma oranları anlamlı düzeyde fazlaydı (p<0,001). Kolonoskopi yaptırma oranlarında ise cinsiyetler arası anlamlı bir fark gözlenmedi. Genel olarak herhangi bir kanser (en az bir kanser) için tarama yaptıran katılımcı sayısı 349 (%69,8) idi. Bu oran kadınlarda 306 kişi ile %88,4, erkeklerde 43 kişi ile %27,9’du ve anlamlı olarak kadınlarda yüksek idi(p<0,05). Kanser taraması yaptırma oranı ailesinde kanser olanlarda %85,3, olmayanlarda %64,4 idi ve anlamlı olarak aile öyküsü olanlarda fazlaydı (p<0,05). Kendilerine kanser taraması açısından bilgilendirme yapılan 92 kişiden 83’ü (%90,2) tarama yaptırırken, bilgilendirme yapılmayan 408 kişiden 266’sının (%65,2) kanser taraması yaptırdığı gözlendi ve bu fark istatistiksel açıdan anlamlı bulundu (p<0,05). Sonuç: Kadınlarda ve kendisine bilgilendirme yapılan kişilerde kanser taramalarına ilginin daha yüksek oranda olduğu görüldü. Sonuç olarak eğitim düzeyi düşük insanlara eğitim ve tanıtım faaliyetlerinin yapılarak farkındalık sağlanması kanserle mücadelede oldukça önemlidir.