TX ARİ: OLASI BİR ÜÇÜNCÜ BİLEŞENE SAHİP YARI-AYRIK ÖRTEN ÇİFT YILDIZ SİSTEMİ

Özet

TX Ari örten çift yıldız sistemi birçok gözlem projesi kapsamında gözlenmiş olmasına rağmen, bu örten çift yıldız sistemi üzerine şimdiye kadar detaylı bir fotometrik çalışma henüz yapılmamıştır. TX Ari sisteminin, V filtresinde yapılan All-Sky Automated Survey for Supernovae (ASAS-SN) gözlemleri kullanılarak, ışık eğrisinin çözümü ilk defa bu çalışmada sunulmuştur. Çözüm sonucunda sistemin yarı-ayrık bir örten çift yıldız sistemi olduğu sonucuna varılmıştır. Sistemi oluşturan birinci ve ikinci bileşenlerin kütle ve yarıçap değerleri, sırasıyla, M_1=1.85±0.19 M?, R_1=2.73±0.19R? ve M_2=0.44±0.15 M?, R_2=3.07±0.47R? olarak tahmin edilmiştir. TX Ari sisteminin literatürde verilen gözlemleri kullanılarak, sistemin 11 yeni minimum zamanı hesaplanmıştır. Sistemin literatürde yayınlanan minimum zamanları ile birlikte bu çalışmada hesaplanan tüm minimum zamanları kullanılarak, yörünge dönem analizi de ilk defa bu çalışmada sunulmuştur. Yörünge dönem analizinde O-C yöntemi kullanılmıştır. Dönem analizi sonucunda sistemin yörünge döneminin sürekli olarak 0.066±0.013 s/yıl hızı ile artığı tespit edilmiştir. Yörünge dönemindeki bu artış, ikinci bileşenden birinci bileşene korunumlu olmayan kütle aktarımı mekanizması ile açıklanmıştır. Ayrıca sistemin O-C diyagramında, dönemi 17.4±1.3 yıl olan çevrimsel bir değişim tespit edilmiştir. Bu çevrimsel değişimin, sisteme fiziksel olarak bağlı üçüncü bir cisim kaynaklı olduğu kabul edildiğinde üçüncü cismin kütle fonksiyonu f(M_3)=0.01249±0.00028 M? olarak hesaplanmıştır.