Humik Asit ve Sitrik Asit Uygulamalarının Krom ile Kirlenmiş Topraklarda Biberiye (Rosmarinus Officinalis) Bitkisinin Fitoremediasyonu

Özet

Bu çalışmada, krom (Cr) ile kirlenmiş olan topraklarda, sitrik asit (0.005 mM) ve humik asit (%2) uygulamaları ile topraklarda çok yıllık biberiye (Rosmarinus officinalis) bitkisi yetiştirilerek topraklardaki Cr metalinin temizleyebilme yetenekleri araştırılmıştır. Sera koşullarında, deneme toprağına; 0, 50, 100, 150 ve 200 mg Cr kg-1 Cr(NO3)3 formunda ve 0.005 mM sitrik asit (S.A.) (C6H8O7) ile %2 humik asit (H.A.) uygulanarak 1 ay süre ile kontrollü koşullarda inkübasyona bırakılmıştır. Krom ile kirlenmiş topraklarda biberiye bitkisi 45 gün, 3 tekerrürlü ve faktöriyel deneme desenine göre uygulanmıştır. Bitkilerde başta biyokütle üretimi olmak üzere, Cr konsantrasyonu, Cr içeriği, bazı makro [azot (N), fosfor (P) ve potasyum (K)] ve mikro [demir (Fe), çinko (Zn), mangan (Mn) ve bakır (Cu)] besin elementi konsantrasyonları ölçülmüştür. Analizler soncunda toprağa S.A. ve H.A. uygulamaları ile bitkilerde Cr alımı kontrol uygulamalarına (0 mg Cr kg-1) göre artış olduğu (Cr + H.A. > Cr + S.A. > Cr) belirlenmiştir. Farklı dozlardaki Cr uygulamaları sonucunda, S.A. ve H.A. uygulaması yapılmayan Cr denemesinde biberiye bitkisinde en yüksek Cr içeriği 150 mg Cr kg-1 saksılarda 75.0 µg Cr bitki-1, sitrik asit uygulaması yapılan 100 mg Cr kg-1 + S.A. saksılarda 89.6 µg Cr bitki-1 ve humik asit uygulaması yapılan 100 mg Cr kg-1 + H.A. saksılarda ise 93.3 µg Cr bitki-1 elde edilmiştir.