FARKLI BİTKİLERDEN ELDE EDİLEN UÇUCU YAĞLARIN ACANTHOSCELIDES OBTECTUS (Say, 1831) (Coleoptera: Bruchidae) ve Tribolium confusum Jacquelin du Val, 1863 (Coleoptera: Tenebrionidae) ERGİNLERİNE KARŞI İNSEKTİSİDAL ETKİLERİ

Özet

Fasulye tohum böceği (Acanthoscelides obtectus (Say, 1831) (Coleoptera: Bruchidae)) ve kırma biti (Tribolium confusum Jacquelin du Val, 1863 (Coleoptera: Tenebrionidae)) depolanmış baklagil daneleri ve hububat ürünleri (un, makarna, kepek, bisküvi vs.) üzerinde önemli zararlılardır. Bu çalışmada, Artemisia dracunculus L., Ocimum basilicum L. ve Rosmarinus officinalis L. bitkilerinden elde edilen uçucu yağların A. obtectus ve T. confusum erginleri üzerindeki toksik etkileri araştırılmıştır. Bu uçucu yağların 10 ve 20 µL/petri dozlarının uygulanmasından 24, 48, 72 ve 96. saatlerindeki erginlerin yüzde ölüm oranları tespit edilmiştir. Bütün testler 26±1 oC sıcaklık ve %70±5 orantılı nemde, laboratuar şartlarında yapılmıştır. Pozitif kontrol olarak Malathion WP (% 25 Malathion) kullanılmıştır. Sonuçlar, uçucu yağların, kontrollerle karşılaştırıldığında, A. obtectus ve T. confusum erginleri üzerinde önemli ölçüde (%11.6-%100) insektisidal etkiye sahip olduklarını göstermiştir. Uygulamanın 96. saatinde, tüm bitki uçucu yağların (A. dracunculus’un 10 µL/petri’lik dozu hariç, %95,0) A. obtectus erginleri üzerinde %100 oranında ölümlere sebep olduğu kaydedilirken, bu oranlar T. confusum erginleri için %83,3 ile %100 arasında tespit edilmiştir. Fakat kontrollerde ölüm gözlemlenmemiştir. Bu sonuçlar, üç farklı bitkiden elde edilen uçucu yağların depo zararlıları olan A. obtectus ve T. confusum’un erginlerine karşı potansiyel bio-kontrol ajanı olarak kullanılabileceğini göstermektedir.