BAŞLANGIÇ BÜYÜME EVRESİNDEKİ Lycopersicon esculentum Mill. FİDECİKLERİNDE KADMİYUM STRESİ ETKİLERİ

Özet

Günümüz tarımında kültür bitkileri, çoğu kez uygulanan tarımsal pratiklerin de bir sonucu olarak, çeşitli biyotik ve abiyotik streslere maruz kalmaktadır. Dünya üzerinde en çok yetiştirilen kültür bitkilerinden biri olan, ‘’verimliliği çok sayıda genetik ve çevresel faktör tarafından belirlenen’’ Lycopersicon esculentum Mill.’in de özellikle genç fidecik döneminde çeşitli abiyotik streslere daha duyarlı olduğu bildirilmektedir. Bitki büyüme ve gelişim fizyolojisi açısından irdelendiğinde, kadmiyum, bitki yaşamında daha çok toksik etkileri ile tanımlanan ve çoğu kez bir stres faktörü olarak algılanan metalik elementlerdendir. Çalışmamızda, Lycopersicon esculentum Mill. ile strese en duyarlı evre olduğu bilinen çimlenme ve başlangıç büyüme dönemlerinde, genç fidecik komponentlerindeki kadmiyum birikimleri değerlendirilmiştir. Daha sonra da kadmiyumla bazı makro ve mikro besin elementlerinin alınım ve mobilizasyonlarındaki etkileşimler irdelenmiştir. Çalışmamızda besin çözeltisi olarak Murashige-Skoog temel besi ortamının makro ve mikro elementleri tercih edilmiştir. Kadmiyum uygulamaları ise CdCI2.6H2O formunda kadmiyum içeren ve toplam 6 ayrı konsantrasyonda hazırlanan (1, 10, 50, 100, 200 ve 500 ppm Cd+2) çözeltiler kullanılmak suretiyle gerçekleştirilmiştir. Genç fidecik komponentlerinin element analizleri Spektrofotometre, Atomik Absorbsiyon Spektrofotometresi, Alev Fotometresi ve Kjeltec Azot Cihazı ile yapılmıştır. Çalışmamızda çimlenme ve başlangıç büyüme dönemleri süresince artan kadmiyum konsantrasyonlarına maruz bırakılan genç fideciklerde, en yüksek kadmiyum birikimleri köklerle elde edilmiştir. Bunu hipokotiller ile elde edilen sonuçlar izlemiştir. En düşük kadmiyum birikimleri ise kotiledonlarda tespit edilmiştir. Artan kadmiyum konsantrasyonları altında genç fidecik komponentlerinin bazı makro ve mikro besin elementi içeriklerinin de değişebildiği görülmüştür.