Bireylerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Kullanımının ve Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10813064Anahtar Kelimeler:
bilgi, geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları, hemşirelikÖzet
Bu çalışmanın amacı bireylerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamaları kullanımının ve bilgi düzeylerinin değerlendirilmesidir. Bu araştırma kesitsel ve tanımlayıcı niteliktedir. Araştırmanın örneklemini 18 yaş ve üzeri çalışmaya katılmayı kabul eden 366 birey oluşturmuştur. Veriler bireylerden online anket şeklinde toplanmıştır. Veri analizinde IBM SPSS 26.0 istatistik yazılım programı kullanılmıştır. Bireylerin fitoterapiyi açıklayan soruya doğru yanıt verme oranı %76,2 olarak bulunmuştur. Bireylerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulaması denilince ilk aklına gelen yöntemi en yüksek oranla (%50) hacamat, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarından deneme seçeneği olsa yine en yüksek oranla (%29,2) hacamat yöntemini tercih edeceklerini ifade etmişlerdir. Bireylerin %42,1’i Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarının hiçbirini kullanmadığını, %20,5’inin ise Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarından en çok yararlandıkları yöntemin hacamat olduklarını söylemişlerdir. Bireylerin %62,3’ü bitkisel ilaçların yan etkilerinin normal ilaçlardan çok daha az olduğunu, hacamat yöntemini %73,8’inin daha önce uygulatmadığını, %12,5’inin hacamat uygulamasından fayda gördüğünü, %11,5’inin hacamat uygulamasını sağlık dışı birine yaptırdığını belirtmişlerdir. Sülük tedavisi ile ilgili olarak bireylerin %65,8’i sülüğün kirli kanı emdiği için faydalı olduğunu söylerken, %89,6’sı sülük tedavisi uygulatmadığını ifade etmişlerdir. Bireylerin %6,3’ü sülük tedavisinden fayda gördüğünü, %6,3’ü sağlık dışı bir kişiye uygulattığını, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarını %45,4’ü kısmen faydalı, %39,6’sı ise faydalı olduğunu söylemişlerdir. Sonuç olarak, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarını bireylerin büyük bir kısmı etkili olduğunu düşünmektedir. Ancak Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarını hekim dışı bireylere yaptıran birey sayısı da fazla olarak görülmektedir. Bu durumda sağlık profesyonelleri olan hemşirelere bireyleri bilgilendirme ve danışmanlık yapma açısından önemli görevler düşmektedir. Ancak hemşireler bu bilgileri bireylere sağlamadan önce kendisi de bilgi sahibi olmalıdır. Hemşirelerin lisans eğitiminde aynı zamanda aktif alanda görev yapan hemşirelerin hizmet içi eğitimlerinde Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarına yer verilmeli, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamaları ile ilgili deneysel çalışmalar artırılmalıdır.
Referanslar
Akalın, B., İrban, A., Özargun, G. (2023). Türkiye’de Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarının Mevcut
Standartları ve İyileştirme Önerileri. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi, 5(1), 49-69.
DeVellis, R. F. 2014, Ölçek Geliştirme Kuram ve Uygulamalar (T. Totan, Çev. Ed.), Ankara: Nobel.
Ersöz, M., Gözüyeşil, E., Sürücü, Ş.G. (2024). Doğumda Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları ve Ebelerin
Rolleri. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 14(1), 38-49.
Ji J, Guo J, Chi Y, Su F. (2024). Cancer Pain Management with Traditional Chinese Medicine: Current Status and
Future Perspectives. Am J Chin Med., 26, 1-13. doi: 10.1142/S0192415X24500058.
Kaptanoğlu, R.Ö. ve Tosun N. (2022). Türkiye ve Dünyada Alternatif-Tamamlayıcı Tıp Kullanımı. Atlas Sosyal
Bilimler Dergisi, 1(9), 1-9.
Karadeniz, H., Gündüz, C.S., Gurkan, O.C. (2023). İnfertilitede Kanıta Dayalı Biyolojik Temelli Geleneksel ve
Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi,
(2), 181-192.
Kılıç, G., Polat, Ö., Eşbah, A.Ü. (2023). Cerrahi Tedavi Planlanan Lomber Disk Hernisi Hastalarında Geleneksel ve
Tamamlayıcı Tıp Tekniklerinin Kullanımı: Anket Çalışması. Sağlık Bilimlerinde Değer, 13(1), 67-72.
Köse, E., Oturak, G., Ekerbiçer, H. (2021). Bir grup tıp fakültesi öğrencisinde geleneksel ve tamamlayıcı tıp tutumu
ve sağlık okuryazarlığı ilişkisinin incelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 11(2), 373-380.
Magdalena, L., Ilona, K., Julia, B., Agnieszka, K., Rafał, P. (2022). Opinions and Experiences of Physicians Regarding
Complementary and Alternative Medicine (CAM). A research report from Poland. Journal of Education,
Health and Sport, 12(8), 307–316.
Odabaş, Ö.K. ve Ağadayı, E. (2021). Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuran Hastaların Geleneksel ve Tamamlayıcı
Tıp Uygulamaları Hakkında Bilgi ve Davranışları. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care,
(1), 121-128.
Resmi Gazete. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği (29158) 27 Ekim 2014. Internet:
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141027.pdf. Erişim: 12.02.2024.
Sönmez, C.I., Başer, D.A., Küçükdağ, H.N., Kayar, O., Acar, İ., Güner, P.D. (2018). Tıp Fakültesi Öğrencilerinin
Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp ile ilgili Bilgi Durumlarının ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Konuralp
Medical Journal, 10(3), 276-281.
Söylemez, F., Güneş, G. (2023). Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Hastalarda Geleneksel Ve Tamamlayıcı Tıp
Kullanımı Ve Etkileyen Faktörler. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(3), 421-430.
Şahin, H. ve Üşenti, B. (2023). Işgın (Rheum ribes L.) Bitkisinin Hipoglisemik Etkisi; Diyarbakır’da Bir Geleneksel
Tıp Uygulaması. Doğal Yaşam Tıbbı Dergisi, 5(2), 66-73.
Şencan, H. 2005, Sosyal Ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Şimşek, D., Duman, F.N., Gölbaşı, Z. (2022). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Premenstrual Sendrom İle Baş
Etmede Kullandığı Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman
Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 12(1), 116-125.
Wang T, Li Q, Zhou Z, Liu J, Tao Y, Zhang Y, Zeng Y, Zhang S, Su J. (2024). Review of traditional uses, phytochemistry
and pharmacology of Tibetan Medicine tangchong. J Ethnopharmacol, 30, 319(Pt 1), 117129. doi:
1016/j.jep.2023.117129.
WHO. Traditional, Complementary and Integrative Medicine. Internet: https://www.who.int/healthtopics/
traditional-complementary-and-integrative-medicine#tab=tab_. Erişim: 12.02.2024
Xie H, Xie Z, Luan F, Zeng J, Zhang X, Chen L, Zeng N, Liu R. (2024). Potential therapeutic effects of Chinese herbal
medicine in postpartum depression: Mechanisms and future directions. J Ethnopharmacol, 324, 117785.
doi: 10.1016/j.jep.2024.117785.
Yousefi M, Reihani H, Heydari M, Nasimi Doost Azgomi R, Hashempur MH. (2024). Complementary and
alternative medicine use among cancer patients in Iran: A systematic review. Prev Med Rep., 39, 102644.
doi: 10.1016/j.pmedr.2024.102644.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
