BAZI YERLİ ÜZÜM FORMLARININ (Vitis vinifera L) BESİN VE KALİTE ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Özet

Son yıllarda, Ülkemizde ve Dünyada, üzüm ve üzüm ürünlerinin kalitesine etki eden fenolik bileşikler ve organik asitlerin belirlenmesine yönelik çalışmaların artması ve bu bileşiklerin insan sağlığı üzerine olumlu etkilerinin belirlenmesiyle birlikte, üzüm meyvesinin değeri daha fazla anlaşılmaya başlanmıştır. Çalışmada, bitkisel materyal olarak, Van İli Erciş İlçesinden, yöreye has ve her biri bir genetik zenginlik olan Beyaz Keçimemesi, Siyah Keçimemesi, Gök Üzüm, Koyun Gözü, Beyaz Kişmiş, Kızıl Üzüm, Erciş Üzümü olmak üzere 7 farklı mahalli üzüm çeşidi kullanılmış, kültürel ve ekolojik faktörlerden gelen farklı etkileri elemine etmek amacıyla, genotiplerin hepsi yakın plantasyonlardan ve yetiştiriciliği esnasında aynı kültürel işlemler uygulanmış omcalardan seçilmiştir. Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan ve aralarında çeşit adayı olabilecek nitelikte tiplerin de bulunduğu örneklere ait salkım, tane ve çekirdeklerde bir dizi ölçüm ve tartım yapılmış, titre edilebilir asitlik, pH, kuru madde oranları belirlenmiştir. Toplam Fenolik ve Antioksidan içerikler belirlenirken, tanelerde, meyve kabuğu, meyve eti ve çekirdekleri ayrı ayrı ele alınmış, böylece üzüm tiplerinin toplam fenolik ve antioksidan değerleri belirlenirken, bu besin içeriklerinin tanenin hangi kısmında daha fazla sentezlendiği ve daha yoğun şekilde bulunduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca çeşitlere ait toplam fenolik ve antioksidan içerikler de belirlenmiştir. Çeşitlere göre miktarları değişmekle beraber, en yüksek fenolik ve antioksidan oranının çekirdekte olduğu görülmüş, tanenin kısımları arasındaki fark, istatistiksel olarak da önemli bulunmuştur. Tanenin tamamı ele alındığında, en yüksek toplam fenolik içeriğe Beyaz Kişmiş, toplam antioksidan miktarına ise Kızıl Üzüm çeşidi sahip bulunmuştur.