0-3 YAŞ ARALIĞINDAKİ BEBEKLERDE UYKU PROBLEMLERİNE YÖNELİK EBEVEYNLERİN ÇÖZÜM STRATEJİLERİNİN İNCELENMESİ

Özet

Bu araştırmanın ana amacı 0-3 yaş arası bebeklerde yaşanan uyku problemlerinde ebeveynlerin geliştirdikleri çözüm stratejilerini incelemektir. Bu çalışma İstanbul’da yaşayan ve 0-3 yaş bebeği olan 11 ebeveyn ile yarı yapılandırılmış soru formu aracılığıyla derinlemesine görüşme yapılarak veri toplanan niteliksel bir çalışmadır. Yarı yapılandırılmış soru formu; ebeveyn ve bebekleri tanıtıcı bilgileri, bebeklerin uyku düzenlerini, uyku ile ilgili yaşanılan problemleri ve uykuya yönelik çözüm stratejilerini içeren sorulardan oluşturulmuştur. Veriler, araştırmacılar tarafından MAXQDA 2020.4 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Toplanan veriler deşifre edilerek temalar ve kodlar oluşturulmuştur. Katılımcıların ifadeleri, 36 başlık altında 511 kez kodlanmış ve üç adet tema altında toplanmıştır: (uykuya yönelik tanımlayıcı bilgiler, nedeni belli olan uyku sorunlarına göre çözüm stratejileri ve nedeni belli olmayan uyku sorunlarına göre çözüm stratejileri). Ayrıca temalar ve kodlar arası ilişkiler incelenmiştir. Katılımcıların en sık ele aldıkları konular; uyutma şekli (%9,98), uyku yeri (%9,20) ve koliğe bağlı uyku sorunları (%6,26) olmuştur. Ebeveynlerin bebeklerinin uyku problemlerini çözmek ve önlemek için en sık kullandıkları yöntemler; çok hareketli olan bebeklerin daha risksiz bir yerde uyutulması, uykuya direnme durumunda uykularının gelmesi için zaman verilmesi, uyku öncesi oyun süresinin belirlenmesi, ağladığında bebeğin kucağa alınması, müzik dinletilmesi, evde sessizliğin sağlanması olarak belirlenmiştir. Uykuyu etkileyen çok sayıda değişken olduğu ve farklı çözüm stratejilerinin uygulandığı görülmüştür. Aile bireylerinin uyku sorunları karşısında nasıl çözüm üretecekleri konusunda uzmanlardan danışmanlık almaları önerilir.