Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://ejons.org/index.php/ejons IEDSR tr-TR Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) 2602-4136 Kırsal Turizm Algısı ve Yöre Halkının Agro(tarım) Turizmine Yönelik Bakış Açısının Belirlenmesi: Manisa İli Alaşehir İlçesi Örneği https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/411 <p>Tarım ve turizm kavramı, ilk bakışta birbirinden farklı görünse de ülkemiz için birbirini tamamlayan en önemli ekonomik kaynaklarımızdandır. Kırsal kalkınma araçlarından biri olarak gösterilen agroturizm, tarımsal alanları koruyarak, sürdürülebilir bir turizm faaliyeti olarak günümüzde yer almaktır. Bu bağlamda Dünyanın bağ merkezlerinden biri olan Alaşehir İlçesinin, sadece tarımsal üretim açısından üzüm bölgesi olmadığı, çevresinde bulunan doğal ve kültürel turizm potansiyelleri ile&nbsp; bölgenin önemli&nbsp; agroturizm merkezlerinden biri haline gelebileceği düşünülmek-tedir.</p> <p>&nbsp;Bu çalışma kapsamında, üreticilerin agroturizme yönelik bakış açılarının belirlenmesi amacıyla 400 kişiyle anket çalışması yapılmıştır. Anket çalışmasında, Alaşehir İlçesinin agroturizm potansiyelleri değerlendirilip, bölge halkının agroturizmine olan bakış açısı ele alınmış, sorunlu noktaların belirlenerek üreticilere, bölge halkına ve yerel yöneticilere yönelik öneriler geliştirilmiştir.&nbsp; Araştırma için gerekli veriler, katılımcılarla yüz yüze görüşülerek anket uygulaması yoluyla toplanmıştır.&nbsp; Elde edilen bulgulara göre; üreticilerin, 311 kişi agroturizmi farklı iş kollarının da gelişeceği düşüncesi ile desteklemektedir. Desteklemeyen 88 üreticinin sebepleri ise jeotermal tesislerinin tarım alanlarına vermiş olduğu çevresel sorunlar ve kent kültürünün değişimi olarak ortaya çıkmaktadır.</p> Funda ANKAYA Atakan PİRLİ Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 1 11 10.5281/zenodo.10812900 Bireylerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Kullanımının ve Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/410 <p>Bu çalışmanın amacı bireylerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamaları kullanımının ve bilgi düzeylerinin değerlendirilmesidir. Bu araştırma kesitsel ve tanımlayıcı niteliktedir. Araştırmanın örneklemini 18 yaş ve üzeri çalışmaya katılmayı kabul eden 366 birey oluşturmuştur. Veriler bireylerden online anket şeklinde toplanmıştır. Veri analizinde IBM SPSS 26.0 istatistik yazılım programı kullanılmıştır. Bireylerin fitoterapiyi açıklayan soruya doğru yanıt verme oranı %76,2 olarak bulunmuştur. Bireylerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulaması denilince ilk aklına gelen yöntemi en yüksek oranla (%50) hacamat, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarından deneme seçeneği olsa yine en yüksek oranla (%29,2) hacamat yöntemini tercih edeceklerini ifade etmişlerdir. Bireylerin %42,1’i Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarının hiçbirini kullanmadığını, %20,5’inin ise Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarından en çok yararlandıkları yöntemin hacamat olduklarını söylemişlerdir. Bireylerin %62,3’ü bitkisel ilaçların yan etkilerinin normal ilaçlardan çok daha az olduğunu, hacamat yöntemini %73,8’inin daha önce uygulatmadığını, %12,5’inin hacamat uygulamasından fayda gördüğünü, %11,5’inin hacamat uygulamasını sağlık dışı birine yaptırdığını belirtmişlerdir. Sülük tedavisi ile ilgili olarak bireylerin %65,8’i sülüğün kirli kanı emdiği için faydalı olduğunu söylerken, %89,6’sı sülük tedavisi uygulatmadığını ifade etmişlerdir. Bireylerin %6,3’ü sülük tedavisinden fayda gördüğünü, %6,3’ü sağlık dışı bir kişiye uygulattığını, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarını %45,4’ü kısmen faydalı, %39,6’sı ise faydalı olduğunu söylemişlerdir. Sonuç olarak, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarını bireylerin büyük bir kısmı etkili olduğunu düşünmektedir. Ancak Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarını hekim dışı bireylere yaptıran birey sayısı da fazla olarak görülmektedir. Bu durumda sağlık profesyonelleri olan hemşirelere bireyleri bilgilendirme ve danışmanlık yapma açısından önemli görevler düşmektedir. Ancak hemşireler bu bilgileri bireylere sağlamadan önce kendisi de bilgi sahibi olmalıdır. Hemşirelerin lisans eğitiminde aynı zamanda aktif alanda görev yapan hemşirelerin hizmet içi eğitimlerinde Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarına yer verilmeli, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamaları ile ilgili deneysel çalışmalar artırılmalıdır.</p> Neşe KISKAÇ Muharrem KISKAÇ Mehmet ZORLU Cumali KARATOPRAK Mustafa ÇAKIRCA Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 12 19 10.5281/zenodo.10813064 PVD Yöntemiyle TiN ve CrN Kaplanmış Alümina Plakaların Galvanik Korozyon Davranışlarının İncelenmesi https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/409 <p>Bu araştırmada TiN ve CrN kaplamaların galvanik korozyon özelliklerini incelemek için iletken olmayan alümina alt malzeme kullanılarak çalışmalar gerçekleştirilmiştir. %3,5 NaCl ortamında TiN ve CrN kaplanmış alümina numuneler ile karbon çeliği ve yüksek hız çeliği arasında galvanik çiftler oluşturulmuş ve aralarındaki korozyon davranışları incelenmiştir. CrN ile eşleştirilen karbon çeliği ve yüksek hız çeliğinden geçen akım TiN ile eşleştirilen çelikler ile mukayese edildiğinde, bu akımın CrN ile oluşturulan ikililerde daha düşük olduğu görülmektedir.%3,5 NaCl ortamındaki deney sonuçları incelendiğinde, TiN/ karbon çeliği, TiN/ yüksek hız çeliği, CrN/ karbon çeliği, CrN/ yüksek hız çeliği eşleşmelerinde galvanik bir etki oluştuğu anlaşılmaktadır. Bu galvanik etki %3,5 NaCl ortamındaki TiN/304 paslanmaz çelik ve CrN/304 paslanmaz çelik ikililerinde görülmemektedir. 1N H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> + 0,5M NaCl ortamındaki sonuçlar incelendiğinde ise TiN/304 paslanmaz çelik ve CrN/304 paslanmaz çelik ikilileri arasında galvanik etki görülmektedir. %3,5 NaCl ortamındaki diğer kaplamalar ile çelik eşleşmelerinde olduğu gibi 1N H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> + 0,5M NaCl ortamında da CrN/304 paslanmaz çelik eşleşmesinden geçen akım miktarının TiN/304 paslanmaz çelik ikilisinden geçenden daha düşük olduğu tespit edilmiştir.</p> Selim TAŞÇI Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 20 29 10.5281/zenodo.10813085 3D Visualization of Gait Analysis Using Unity Program https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/414 <p>This article includes a study on 3D visualization of gait analysis using Unity program to determine the reason for gait disorders. Here, the movements of the right tibia and the force generated in determined areas of the sole of the foot for the 20-second gait of a person were monitored with 3D visualized data. MPU-6050 module, which includes gyroscope and acceleration sensors to detect right foot movements, was used to perform gait analyses. We took force data from six areas determined on the sole by FSR sensors. These sensor data were transferred to the computer using wireless communication with the help of NodeMCU Wi-Fi modules working as server and client. After the sensors' data were normalized, we compared the signals of these data using different filtering methods. As a result of these comparisons, we determined that the low-pass filtering method with an optimized cut-off frequency of 5 Hz was more suitable than the other filtering methods. For this reason, we use low-pass filtering on the signals obtained for 3D data visualization. After filtering the signals of angle, acceleration, and force data received in real-time, we animatedly visualize the data of these signals with 3D column chart and heatmap visualization techniques. In our study, the 3D visualization method used for gait analysis can contribute to diagnosing and treating foot disorders that cause gait disorders.</p> Hayriye ALTURAL Salih ÖZKAN Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 30 40 10.5281/zenodo.10813098 The Impacts of Global Trade Wars on Wind Turbine Production and the Renewable Energy Sector: Case Study of Goldwind and GE Renewable Energy https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/417 <p>This study employs a comparative analysis approach to examine the effects of global trade wars on the renewable energy sector, with a specific focus on comparing the experiences of leading wind turbine manufacturers, Goldwind and GE Renewable Energy. In recent years, escalating trade tensions and protectionist trade policies have had the potential for significant repercussions on the growth of the renewable energy industry.</p> <p>This research explores the direct impacts of trade wars on wind turbine production and their effects on supply chains from a comparative perspective. Additionally, it analyzes how major players in wind turbine production and the renewable energy sector have coped with and adapted to these challenging circumstances through a comparative lens.</p> <p>The findings indicate that global trade wars can potentially slow down the growth of the renewable energy sector and increase costs. However, it is essential to note that these wars have also encouraged renewable energy producers to strengthen local supply chains and transition towards more sustainable production models.</p> <p>By utilizing a comparative analysis approach, this study provides valuable insights into the complex effects of global trade wars on the renewable energy sector and how the industry can adapt to future challenges.</p> Mehmet Yusuf HAZAR Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 41 56 10.5281/zenodo.10813122 Determination of Adaptation Capabilities of Some Dahlia Varieties In Tokat /Turkey Ecology https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/419 <p>Dahlia ‘also known as dalya’ blooms from summer to autumn season, its stem is in the shape of a bush, its roots are tuber shaped. It was naturally grown between the Mexican borders and the neighboring countries of Central America. Dahlia is among the most planted and best-known plants of the gardens all over the world.</p> <p>This study was carried out to determine the morphological and phenological features of some <em>Dahlia </em>spp. varieties such as yield, flower diameter, pedicle length, stem diameter, stem number, bud diameters, plant length. In the research, 6 different dahlias (Philadelphia, Rebecca’s World’s, American dawn, Marble Ball, Mr.optimist, Hulin’s carnival) types were used. In the study conducted in the ecological conditions of Tokat, Hulin’s carnival was the most suitable variety in terms of pedicle length, stem diameters, flower bud diameter, while American dawn was the most suitable variety in terms of plant height and flower diameter.</p> Şüheda Basire AKÇA YILMAZ Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 57 65 10.5281/zenodo.10813136 Kütahya Zafer Havalimanını Kullanan Uçaklardan Kaynaklanan Emisyonlar https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/413 <p>Bu araştırmada, Kütahya Zafer Havalimanı'na 2022 yılında iniş ve kalkış yapan uçaklardan kaynaklanan emisyonların çevresel etkilerini incelemeyi hedeflenmiştir. Bu amaçla, 2022 yılı içinde havalimanına varan ve havalimanından kalkan uçaklardan yayılan CO<sub>2</sub>, HC, CO ve NOx emisyonları, IPCC metodolojisi ve Tier 2 yöntemi kullanılarak hesaplanmıştır. Hesaplamalarda, havalimanına iniş ve kalkış yapan sivil uçak türlerine göre LTO (Landingand Take Off) sayıları, uçuş aşamalarına göre CO<sub>2</sub>, HC, CO, NOx emisyon değerleri ve LTO sayılarına bağlı olarak yakıt tüketimleri belirlenerek incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, 2022 yılı içinde en fazla LTO sayısına sahip olan B738 model uçak için ilgili emisyonların toplam değerleri içinde CO<sub>2 </sub>oranı %55, HC oranı %31, CO oranı %46 ve NOx oranı %59 olarak kaydedilmiştir. Ek olarak, 2022 yılında Kütahya Zafer Havalimanı'nı kullanan uçakların çevreye saldığı yıllık toplam CO<sub>2 </sub>emisyonu miktarı 1873,039 ton, HC emisyonu 0,877 ton, CO emisyonu miktarı 5,825 ton ve NOX emisyonu miktarı 7,848 ton olarak belirlenmiştir.</p> Yusuf YILMAZ Rasim BEHÇET Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 66 75 10.5281/zenodo.10813158 Radyoterapi Endikasyonlu Periampüller Bölge Kanserlerinde Farklı Tps Verilerinin Dozimetrik Karşılaştırması https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/422 <p>Radyoterapi tedavi öncesinde sanal simülasyon imkânı sunan kısaca TPS adı verilen tedavi planlama sistemlerinin hesapladığı radyasyon birim doz miktarını kompleks lineer hızlandırıcı cihazlarında hedef hacme verilmesi ile uygulanır. Hedeflenen doku hacmine verilecek dozun hesaplanması ve uygulanması için, çeşitli tedavi planlama sistemleri kullanılmaktadır. TPS’ ler içlerinde çeşitli tedavi planlama algoritmaları barındırmaktadırlar. Bu algoritmalar sayesinde vücuttaki tüm organ ve dokuların alacakları dozların üç boyutlu olarak simülasyonu yapılmakta, elde edilen doz dağılımları ile optimum tedavi planları önceden hazırlanabilmektedir. Farklı tedavi planlama algoritmalarının birbirlerine karşı üstün özellikleri olabilmektedir. Bu amaçla Prowess Panther tedavi planlama sistemi ve Eclipse tedavi planlama sistemlerine aktarılan hasta verileri ile optimum tedavi planları elde edilerek TPS’ ler arasında dozimetrik karşılaştırma yapılacaktır. Çalışmamızda, Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fak. Radyasyon Onkolojisi Bölümüne periampüller kanseri teşhisi ile gelen 10 hasta ele alınacaktır. Her iki planlama için, ters planlama tekniğiyle yapılan optimizasyon işleminden sonra Prowess Panther tedavi planlama sisteminde Collapse Cone Convolution Süperposition algoritmasıyla, Eclipse tedavi planlama sisteminde ise Pencil Beam Convolution algoritmasıyla üç boyutlu doz dağılımları hesaplanacaktır. İki tedavi planıyla yapılan karşılaştırma sonucu hastaların tedavi süreleri, plan segment sayıları, MU birim sayısı ve risk altındaki organ dozlarında (OAR) anlamlı farklar tespit edildi. Uluslararası doz kabul kriterlerine bakılarak karşılaştırılan tedavi planlarında risk altındaki organ dozlarında da Prowess TPS ‘in tedaviye olumlu katkısı olduğu gözlendi.</p> <p>Sonuç olarak; farklı algoritmaları içlerinde barındıran tedavi planlama sistemlerinden elde edilen dozimetrik verilerde farklar olabileceği için, tedavi sürelerini kısaltan ve risk altındaki organlara daha az doz veren TPS’ ler kliniklerin imkanları dahilinde tercih edilmelidir.</p> Ahmet ŞAHİN Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 76 82 10.5281/zenodo.10813174 Şizofrenide Psikososyal Müdahalelerin Sosyal İşlevsellik Üzerine Etkisi: Bir Meta Analiz Çalışması https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/426 <p>Bu çalışma şizofreni hastalarına uygulanan psikososyal müdahalelerin sosyal işlevsellik üzerine artma etkisini açığa çıkarmayı planlamıştır.</p> <p>Yöntem: Bu meta-analiz çalışması için herhangi bir yıl sınırlaması koymadan Haziran 2023-Aralık 2023 tarihler arasında Web of Science, YÖK Tez Merkezi, Google Scholar, PubMed ve EBSCOhost veri tabanları taranarak 5 çalışma dahil edildi. Veriler meta-analiz ve öyküsel anlatım yöntemleri ile sentezlendi. Bu meta analizde şizofreni hastalarında sosyal işlevselliği arttırmaya yönelik müdahalelerin puan ortalamalarında istatistiksel bir anlamlılık olduğu görülmektedir. (SMD: 1,100, %95 CI: (1,485) - (0,716); Z= 5,614, p = 0.000, I2= %64,426). Psikososyal müdahalelerin uygulanmasının, şizofreni hastalarında sosyal işlevselliği arttırmaya yönelik geniş düzeyde bir etkiye sahip olduğu görülmektedir.</p> Büşra KARAYUMAK Tuba SARI Nermin GÜRHAN Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 83 93 10.5281/zenodo.10814328 Kültürel Antropoloji ile Yeni Müzecilik Deneyimi: Yüz Yapılandırma Çalışmalarının Dünyada ve Türkiye’deki Örnekleri; ‘Dar’ülmülk Selçuklu Hanedanları Sergisi (2023)’ https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/425 <p>Toprak altında bulunmayı bekleyen ve asırlar sonra yeniden gün ışığıyla buluşan kafatasları bilim adamları ve müzecilerin çalışmaları ile yeniden canlanmaktadır. Kimilerine göre sadece eğri büğrü, kırılmış ya da tanınmaz halde olan bu kafatasları gün yüzüne çıktığında müzecilerin elinde gerçek hikayeleri yeniden başlar. Gelişen teknolojinin sağladığı imkanlar ile bu yüzleri incelemek ve anlamlı bir şekilde günümüze taşımak artık mümkündür. Yüz yapılandırma/etlendirme/yüzlendirme (facial reconstruction) yöntemleri dünyada adli tıp alanında oldukça yaygın olarak kullanılan yöntemlerdir. Facial reconstruction, Re-construction, yüzlendirme adı ile bilinen yüz yapılandırma dünyada müzebilim alanında bir numara öncelikli alan olarak kabul edilmektedir. Yüz yapılandırma çalışmalarına neden ihtiyaç vardı? Yüz yapılandırma teknikleri bütün dünyada sel deprem, yangın gibi doğal afet kurbanlarının yüzlerinin yapılandırılması için kullanılmaktadır. Müzeler için yüz yapılandırma çalışmaları uzun zaman önce ölmüş bir insanın yüzünü mevcut kemiklerinden yola çıkarak yeniden inşa etmek anlamında kullanılmaktadır. Yüzü tanıma kimliklendirme amacı ile adli tıp anabilim dalında sıklıkla kullanılmaktadır. Müze/Üniversite/Özel Tüzel Kurumlar/Şirketler Tarihi önemi bulunan kişiler, geçmişte yaşamış insanların yüzlerini, neye benzediğini tespit için kullanmaktadır. Müzeler bu alanla gelişen teknolojiyi kullanmak istemeleri ile müze sergilemelerinde 2000 yılından bu yana hazırlanan projeler de yüz yapılandırma karşılaşmaktayız. Müzelerin envanterler de höyük, mezar, saraylardan çıkmış çok sayıda iskelet bulunmaktadır. İskelet ve özellikle de kafatasları insanların ilgisini uyandırmaktadır. Kime benzemektedir. Kimlerdendir. Müzeye gelenler bu yeni gelişmeleri deneyim odaklı günümüz sergilerinde görmek istemektedir.</p> Mutlu ERBAY Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 94 104 10.5281/zenodo.10814347 Eğitim Yapılarında Aydınlatmanın Analizi https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/424 <p>Doğal aydınlatma, bir yapının tasarım ve uygulama aşamasında oldukça önemli bir kavramdır. Doğal aydınlatmanın güç kaynağı olan güneşin, gün içerisindeki konumuna bağlı olarak yapıyı etkileyen parametreler değişkenlik göstermektedir. Işığın yapıya geliş açısı, şiddeti gibi faktörler gün içerisinde sabit değildir. Güneşin günlük ve mevsimsel hareketlerinin dışında, yapının bulunduğu iklim koşullarının belirlediği hava durumunda bu parametreyi etkileyen başlıca faktörlerden birisidir. Yağmurlu ya da bulutlu hava koşullarında gündüz vakti bile doğal aydınlatmanın yetersiz kaldığı durumlar söz konusudur. Bu koşullarda yapay aydınlatma sayesinde doğal aydınlatma desteklenerek, kullanıcıya uygun görsel konforunun sağlanması gereklidir. Görsel konfor, kullanıcıyı hem fiziksel hem de psikolojik olarak etkileyen bir olgudur. Işık kaynağının, ortamı aydınlatırken ışığın rengi, aydınlık miktarı, parlama miktarı, kamaşma, ışığın titremesi, ışık şiddeti gibi faktörler kullanıcı için uygun konfor koşullarını sağlamalıdır. Eğitim yapıları, ofis yapıları, atölye yapıları gibi görsel konforun başlıca ihtiyaç duyulduğu yapılarda doğal aydınlatma ve yapay aydınlatma tasarımları oldukça büyük önem taşır. Çalışma seçilen eğitim yapısı olan Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mimarlık Fakültesi binasının güney cephesine yönlendirilmiş bir dersliğinin aydınlatma performansı bakımından analizi yapılmıştır. Yapılan analizde, derslikte kullanılan odaların aydınlatma tasarımlarını, doğal aydınlatmanın tek ve yapay aydınlatmayla birlikte desteklenmesinin yeterliliği ele alınmaktadır. Araştırma için belirlenen süre içerisinde luxmetre yardımıyla günün belirli zamanlarında ölçümler gerçekleştirilip, Daha sonra ölçüm verileri aktarılıp incelenerek aydınlatma performansı değerlendirilmiştir.</p> Tuğba İNAN GÜNAYDIN Aslı AKDEMİR Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 105 115 10.5281/zenodo.10814361 Günümüzde Türk İlaç Endüstrisi ve Tıbbi Satış Mümessilleri: Bir Durum Değerlendirmesi https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/423 <p>S</p> <p>Sağlık ve yaşam kalitesi açısından hayati öneme sahip olan ilaç endüstrisi hem ekonomik açıdan hem de stratejik açıdan büyük öneme sahiptir. Özellikle tüm dünyayı saran ve insanların ölümüne sebep olan Covid-19 salgını ile ilaç sektörü, tüm dünya ülkeleri için önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Türkiye’de en erken kurulan sektörlerden biri olan Türk ilaç endüstrisi, günümüzde uluslararası kural ve standartlar çerçevesinde özel üretim teknolojisi gerektiren ürünler hariç her çeşit ürünü üretebilen bir teknolojik düzeye ulaşmıştır. İlaç endüstrisinde yer alan ilaç firmalarının ürün satışlarında başrol oyuncusu tıbbi satış mümessilleridir. Sektörde yaşanan yoğun rekabet ve teknolojik gelişmeler çerçevesinde ürün tanıtımı gerçekleştiren tıbbi satış mümessillerinin çalışma koşulları ise zahmetli ve özveri gerektiren niteliktedir.</p> <p>Bu çalışmada oldukça karlı ve giderek büyüyen Türk ilaç endüstrisinin mevcut durumuna ilişkin güncel verilere yer verilmeye çalışılmıştır. Ayrıca sektörde ilaç firmalarının ürün satışlarında aracılık rolü üstlenmiş olan tıbbi satış mümessillerinin geçmişten günümüze değişen çalışma koşulları değerlendirilmiştir. Tıbbi satış mümessillerinin çalışma koşullarını düzenleyen yönetmelikte yer alan önemli değişmelere yer verilerek, genel olarak yaşadıkları sorunlara değinilmeye çalışılmıştır. Son olarak genel bir durum değerlendirmesi yapılarak bu sektörde çalışanların çalışma koşullarının iyileştirilmesine yönelik öneriler sunulmuştur.</p> Banu ÖZBUCAK ALBAR Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 116 125 10.5281/zenodo.10814379 Ahır Gübresi ve Çay Posası Uygulamalarının Kenevirin Verim Değerleri Üzerine Etkisi https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/429 <p>Kenevir (<em>Cannabis sativa</em> L.), çok uzun yıllardan beri farklı iklim koşullarında yetiştirilebilen, lif, tohum ve medikal amaçlı olarak kullanılan Orta Asya kökenli, tek yıllık bir bitkidir. Ahır gübresi ve çay posası gibi tarımda toprağın iyileştirilmesinde ve verimliliğin artırılmasında, tarımsal sürdürülebilirliği ve çevre kirliliğini azaltmada kullanılan organik atıklardır. Bu çalışmada kenevir bitkisine ekim öncesi farklı oranlarda ahır gübresi, çay posası, çay posası-ahır gübresi ve yalnız toprak uygulanarak kenevir bitkisinin verim ve kalite değerleri incelenmiştir. Denemede kullanılan ahır gübresi ve çay posası toprak ağırlığı esasına göre % olarak hesaplanarak uygulanmıştır. Her bir uygulamada (ahır gübresi, çay posası ve çay posası+ahır gübresi) %1, %2, %3 ve %4 olacak şekilde farklı oranlar kullanılarak yetiştirme ortamları elde edilmiştir. Proje Yozgat Bozok Üniversitesi Araştırma ve Uygulama alanı sera koşullarında yürütülmüştür. Deneme 4 tekerrürlü olarak Tesadüf Parselleri Deneme Deseni göre 2022 yılında kurulmuştur. Projede, Kenevir Araştırmaları Enstitüsü’nden temin edilen Finola kenevir çeşidi materyal olarak kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre; bitki boyu ortalama değerleri 79.25-225,25 cm, teknik sap uzunluğu ortalama değerleri 34.00-114,75 cm, sap çapı ortalama değerleri 1.05-5.53 mm, lif verimi ortalama değerleri 47.63-294.88 kg/da, tohum verimi ortalama değerleri 62.44-248.31 kg/da, biyolojik verim değerleri 875,00-4500,75 kg/da, yağ oranı değerleri %26.02-30.26 arasında değiştiği gözlemlenmiştir. Çalışmada ahır gübresi uygulamaları en yüksek verimi sağlarken, sadece çay posası uygulamalarında en düşük verim gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, ahır gübresi kenevir verimi açısından en etkili sonucu vermiştir.</p> Levent YAZİCİ Muhammed Batuhan ERBAY Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 126 134 10.5281/zenodo.10814400 Recycling Iron - Microwave Reduction of Poor Iron Ore Slime/ Limonite Sand and Foundry Waste Iron Slime by Bio Char https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/418 <p>The microwave-assisted reduction of iron slime waste and poor iron ore is carried by sequentially concentration and reduction. A suitable advanced method is required for low-grade limonite and hematite iron ores of Şırnak, and Eastern Anatolian iron ores, in Turkey. The low-grade limonite resources are widely disseminated in the region, containing 47-80% Fe2O3.H2O, and goethite sands containing 25-30% Fe2O3. Benefaction from iron slimes, wet poor iron waste of foundries, and poor iron ore provides the recycling of iron and even other valuable metals such as tin, chromium, cobalt, and nickel. The microwave-assisted reduction is carried by sequentially following concentration and pre-reduction. An optimized reduction method is required for low-grade limonite and hematite iron ores of Şırnak, and Eastern Anatolian iron ores, in Turkey.</p> <p>In this study, the poor limonite ores of Şırnak, the following gravity concentration, and microwave reduction in bubbling bed were studied in sequential batch processes<strong>. </strong></p> Yıldırım İsmail TOSUN Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 135 148 10.5281/zenodo.10814424 Cam Kabinli Kurutucuda Hardal Bitkisinin (Sinapis arvensis L.) Kuruma Özellikleri, Enerji Gereksinimi ve Renk Değişimi https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/420 <p>Bu çalışmada Hardal Bitkisinin (<em>Sinapis arvensis</em> L.) cam kabinli kurutucuda kurutma özellikleri, enerji gereksinimi ve renk değişimleri araştırılmıştır. Taze hasat edilmiş Hardal bitkisi örnekleri, 50, 60 ve 70 °C'lik hava sıcaklarında kurutulmuştur. Tüm sıcaklıklar için 0.30 m.s-1 hava hızında kurutma gerçekleşmiştir. Hardal bitkisinin nem içeriği (kuru baz yüzdesi) % 452 olarak hesaplanmıştır. Sonuçlar, konvektif kurutma hava sıcaklığının, toplam kuruma süresini, toplam enerji gereksinimini, özel enerji gereksinimini ve Hardal bitkisinin renk farkını etkilediğini göstermiştir. Minimum özgül enerji gereksinimi 70°C için 3,91 kWh.kg-1 olarak belirlenmiştir. 60°C'lik kurutma havası sıcaklığının Hunter L, a, b ve ΔE'nin renk tutumu açısından daha kaliteli bir ürün verdiği bulunmuştur. Sonuç olarak, kurutma enerji tüketimini azaltmak ve daha iyi renk tutuşu sağlamak için bu konvektif kurutma bu tür bir uygulama için tavsiye edilebilir.</p> Fuat LÜLE Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 149 156 10.5281/zenodo.10814437 Dusting Losses in Daylight Transmission for Glass Surfaces https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/428 <p>TThanks to the radiation coming from the sun to the Earth, there is no need for artificial light indoors and energy savings are achieved. In recent years, the most common pattern of daylight entering interior spaces is the use of glass surfaces instead of roofs and building walls. An important variable that prevents daylight from entering the interior of the building is dust on glass surfaces. Over time, dust in the air sticks to the glass surface or covers the glass surface with various factors, reducing the amount of sunlight/radiation entering the interior. Decreasing daylight negatively affects indoor light level values. Pollution or dust varies depending on climate, humidity, wind regime, soil structure, and vegetation. In this study, daylight efficiency was investigated on glass surfaces used in buildings due to dust pollution in Diyarbakır province. This research is about the inclination angle of glass surfaces and dusting of glass surfaces. The daylight performance of glass surfaces was monitored when glass surfaces of equal and certain sizes were exposed to 5, 10, 15, 20, and 25 g of dust. In addition, daylight performance was analyzed on glass surfaces inclined at 55-65-75-85-95 degrees. This mechanism, simulated in Matlab Simulink, was compared with the physically prepared mechanism. As a result, it has been determined that the sunlight entering the interior area decreases due to the effects of dust and pollution on glass surfaces. In a typical glass-surfaced roof, losses occur in the penetration of daylight into the interior area due to dust.</p> Mehmet Sait CENGİZ Mehmet Salih MAMİŞ Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 157 165 10.5281/zenodo.10814452 Makine Öğrenmesi Yaklaşımları ile Uhf Rfid Konumlandırma: Rssi Verilerinden Uzaklık Tahmini https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/427 <p>Nesnelerin interneti (IoT), sensör teknolojisi ve mobil internetin gelişmesiyle beraber iç mekân konumlandırması büyük önem kazanmıştır. İç mekan konumlandırma kapalı bir ortamdaki nesne veya kişilerin konumunun tespit edilmesi işlemidir. Dış mekan konumlandırmanın aksine GPS (Global Pozisyonlama sistemi) gibi teknolojiler iç mekanda etkili olarak kullanılamamaktadır. Bu durumun nedenleri arasında GPS sinyallerinin duvar, tavan vb. beton yapılar tarafından zayıflatılması ve iç mekanda çoklu sinyal yansıması nedeniyle hatalı konum hesaplamaları bulunmaktadır. İç mekân konumlandırma depo ve mağazalarda demirbaş takibi ve envanter konum kontrolü gibi ihtiyaçlara çözüm olmaktadır. Geçmiş yıllarda endüstri ve akademide bu alanda yapılan çalışmalarda kullanılan RFID (Radyo Frekans Tanımlama) teknolojisi, maliyet, düşük güç talebi, kolay uygulanabilirlik açısından öne çıkmaktadır. RFID teknolojisi ile tasarlanan iç mekân konum bulma sistemleri genellikle alınan sinyalin güç göstergesi (RSSI), sinyalin varış zamanı (ToA) ve sinyalin varış zamanı farkı (TDoA) gibi parametreleri kullanır. RSSI değerleri ile yapılan çalışmalar, alınan sinyal gücüne karşılık RFID etiketinin antene olan tahmini uzaklık değerini bulabilmektedir. Bu çalışmada kurulan deney ortamından pasif UHF (Ultra Yüksek Frekans) RFID etiketlerinin RSSI değerleri toplanmıştır. RSSI değerlerinden zaman ve frekans alanında öznitelikler hesaplanarak bu öznitelikler ile etiket uzaklık değerleri makine öğrenmesi modellerini eğitmek için kullanılmıştır. Makine öğrenme algoritmaları, test sonucu elde edilen ortalama mutlak hata (MAE) değerleri cinsinden karşılaştırmalı olarak tartışılmıştır</p> Ali MUSABEYOĞLU Nedim TUĞ Ömer Can DURMUŞ Gazi AKGÜN Mustafa Caner AKÜNER Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 166 173 10.5281/zenodo.10814462 İş Kazalarının Önlenmesinde Kaza Sebep Teorilerinin Önemi https://ejons.org/index.php/ejons/article/view/430 <p>İş sağlığı ve Güvenliği (İSG) kavramı, günümüzde yaşanan teknolojik gelişmeler ve rekabetin artan etkisiyle çalışma hayatında çok daha önemli hale gelmiştir. İnsanın yaşama hakkı çerçevesinde çalıştığı iş ortamında tehlikelerin önlenmesinde, risklerin ortadan kaldırılmasında veya oluşabilecek zararların etkisinin en aza indirilmesine ilişkin her türlü çalışma İSG kapsamında yer almaktadır. Uluslararası mevzuatta genel olarak iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tedbirler, işten kaynaklı tehlikelerin önlenmesi ve işin çalışanlara uyumlu hale getirilmesini ön plana çıkarılmaktadır. Bu çerçevede iş kazalarının önlenmesine yönelik yapılan araştırmalar işletmelerde öncelikle kaza sebeplerinin belirlenmesine dikkat çekmektedir. Çünkü iş kazalarına yönelik sorunların çözümü için geliştirilen bilimsel yaklaşımlar, sadece tanımlanmış durumlar için mümkün olup, sağlıklı ve güvenli çalışma ortamlarının oluşturulmasında kaza sebeplendirme yaklaşımları önem arz etmektedir.</p> <p>Bu çalışmada, öncelikle iş hayatında sıklıkla karşılaşılan iş kazası kavramına genel olarak değinilmiş olup, daha sonra kazaların sebeplerini açıklamak amacıyla çalışanlara odaklanarak geliştirilmiş teoriler üzerinde durulmuştur. Bu teoriler kapsamında; Domino, Kaza/Olay, İnsan Faktörleri, Epidemiyoloji, Sistem ve Kombinasyon Teorilerine yer verilerek, çalışma hayatında insan kaynaklı iş kazalarının önemi vurgulanmıştır. Bu çalışma ile iş kazalarının önlenebilmesi açısından kaza sebep teorilerinin ve İSG prensiplerinin önemine teorik olarak değinilerek, çalışanlarda iş güvenliği bilincinin oluşturulmasına dikkat çekilmek istenmiştir.</p> Banu ÖZBUCAK ALBAR Telif Hakkı (c) 2024 Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences (EJONS) https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 2024-03-15 2024-03-15 8 1 174 182 10.5281/zenodo.10814620